Procedura zabezpieczenia przed „ghostwriting”
W trosce o naukowÄ… rzetelność publikacji redakcja „Teologii Praktycznej” wprowadza procedurÄ™ zabezpieczenia przed „ghostwriting”. SzczegóÅ‚owe omówienie znaleźć można w zamieszczonym poniżej wyjaÅ›nieniu MNiSW, którego treść redakcja caÅ‚kowicie potwierdza. W przypadku zaistnienia któregokolwiek z wyliczonych w tym wyjaÅ›nieniu problemów, autorzy sÄ… proszeni o dołączenie do przesÅ‚anego artykuÅ‚u odpowiedniej deklaracji potwierdzonej wÅ‚asnorÄ™cznym podpisem.
„Rzetelność w nauce stanowi jeden z jej jakoÅ›ciowych fundamentów. Czytelnicy powinni mieć pewność, iż autorzy publikacji w sposób przejrzysty, rzetelny i uczciwy prezentujÄ… rezultaty swojej pracy, niezależnie od tego, czy sÄ… jej bezpoÅ›rednimi autorami, czy też korzystali z pomocy wyspecjalizowanego podmiotu (osoby fizycznej lub prawnej).
Dowodem etycznej postawy pracownika naukowego oraz najwyższych standardów redakcyjnych powinna być jawność informacji o podmiotach przyczyniajÄ…cych siÄ™ do powstania publikacji (wkÅ‚ad merytoryczny, rzeczowy, finansowy etc.), co jest przejawem nie tylko dobrych obyczajów, ale także spoÅ‚ecznej odpowiedzialnoÅ›ci.
PrzykÅ‚adami przeciwstawnymi sÄ… „ghostwriting” i „guest authorship”.
Z „ghostwriting” mamy do czynienia wówczas, gdy ktoÅ› wniósÅ‚ istotny wkÅ‚ad w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziaÅ‚u jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziÄ™kowaniach zamieszczonych w publikacji.
Z „guest authorship” („honorary authorship”) mamy do czynienia wówczas, gdy udziaÅ‚ autora jest znikomy lub w ogóle nie miaÅ‚ miejsca, a pomimo to jest autorem/wspóÅ‚autorem publikacji.
Aby przeciwdziaÅ‚ać przypadkom „ghostwriting”, „guest authorship” redakcja czasopisma powinna wprowadzić odpowiednie procedury swoiste dla reprezentowanej dziedziny bÄ…dź dyscypliny nauki lub wdrożyć poniższe rozwiÄ…zania:
1. Redakcja powinna wymagać od autorów publikacji ujawnienia wkÅ‚adu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, zaÅ‚ożeÅ„, metod, protokoÅ‚u itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym gÅ‚ównÄ… odpowiedzialność ponosi autor zgÅ‚aszajÄ…cy manuskrypt.
2. Redakcja powinna wyjaÅ›nić w „Instrukcjach dla autorów”, że „ghostwriting”, „guest authorship” sÄ… przejawem nierzetelnoÅ›ci naukowej, a wszelkie wykryte przypadki bÄ™dÄ… demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniajÄ…ce autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
3. Redakcja powinna uzyskać informacjÄ™ o źródÅ‚ach finansowania publikacji, wkÅ‚adzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeÅ„ i innych podmiotów („financial disclosure”).
4. Redakcja powinna dokumentować wszelkie przejawy nierzetelnoÅ›ci naukowej, zwÅ‚aszcza Å‚amania i naruszania zasad etyki obowiÄ…zujÄ…cych w nauce”.